Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

Uw zoekacties: Gemeentelijke Brandweer te Utrecht

1100 Gemeentelijke Brandweer te Utrecht

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Organisatie en geschiedenis
Archief en inventarisatie
1100 Gemeentelijke Brandweer te Utrecht
Inleiding
Archief en inventarisatie
Het archief van de gemeentelijke brandweer over de periode 1828-1949 werd op 19 februari 1975 overgebracht naar de Gemeentelijke Archiefdienst (nu: Het Utrechts Archief). De omvang bedroeg ca. 14 m. In 1998 volgde een aanvulling over de periode 1946-1975. De stukken die van na 1975 bleken te dateren (1,90 m), werden na de afronding van de inventarisatie teruggebracht naar de brandweer.
De stukken van het gemeentebestuur betreffende de brandweer en de stukken van de Commissie voor het brandwezen zijn opgenomen in de archieven van het gemeentebestuur van Utrecht van na 1813. Het is dus aan te bevelen de betreffende inventarissen te raadplegen (toegang 1007-2 inv.nrs. 7347-7420 en toegang 1007-3 inv.nrs. 18506-18583 en 23011-23015).
Ook in het archief van het Gezelschap Utrechts Brandweer bevinden zich stukken over de brandweer, waaronder verordeningen en krantenknipsels. Als bijlage bij de inventaris van dat archief waren stukken beschreven die door de brandweercommandant ontvangen en/of opgemaakt waren in zijn functie als diensthoofd van het brandwezen. Deze stukken zijn overgebracht naar het archief van de gemeentelijke brandweer (inv.nrs. 386, 455 en 458).
Vóór de invoering van de beroepsbrandweer was er niet echt sprake van een afzonderlijke dienst. In de verslagen van de gemeente was tot 1926 zelfs geen apart hoofdstuk aan het brandwezen gewijd. Gegevens over de brandweer waren opgenomen bij de politie. Van 1853-1865 was er een hoofdstuk Gemeentepolitie (XI), daarna een hoofdstuk Medische en Gemeentepolitie (eerst VI, vanaf 1918 VII). Pas in 1926 kreeg de brandweer een afzonderlijke paragraaf in het hoofdstuk Openbare orde en veiligheid (VI). Vanaf 1946-1948 was als een van de bijlagen een apart verslag van de brandweer bijgevoegd. Dit archief is toch in zijn geheel apart gehouden van het archief van het gemeentebestuur, omdat het daarmee nooit vermengd is geweest. De stukken zijn afzonderlijk (o.a. door de opperbrandmeester/commandant) opgemaakt, ontvangen en bewaard.
Een groot deel van het archief bestaat uit series correspondentie van de opperbrandmeester/commandant. Vóór 1946 waren deze series chronologisch geordend; omdat de bijgevoegde jaarlijkse agenda's een belangrijke toegang vormen, zijn zij zo mogelijk in afzonderlijke series opgenomen. De correspondentie van na 1945 is geordend volgens een rubriekensysteem. Deze ordening is gehandhaafd, ondanks het feit dat de indeling en de dossiervorming niet perfect zijn. Zo is een dossier over archiefbeheer ondergebracht in de rubriek Comptabiliteit. Stukken over personeel zijn niet alleen te vinden in de rubriek Personeel, maar ook bij de Beroepsbrandweer in de rubriek Organisatie. In de specificaties is zoveel mogelijk aangegeven welke onderwerpen in de verschillende inventarisnummers voorkomen. Het 'rubriekenarchief' had ook uitgesplitst kunnen worden over de verschillende rubrieken van de inventaris. Er is echter voor gekozen de serie intact te laten. Het gevolg is dat niet alle stukken over een bepaald onderwerp bij elkaar in de inventaris te vinden zijn. In kopnoten wordt verwezen naar de rubrieken van de correspondentie vanaf 1946. In de correspondentie van vóór 1946 komen uiteraard ook alle onderwerpen voor; de bijbehorende stukken moeten dan echter via de agenda's op datum opgezocht worden.
Stukken die gegevens bevatten over aanstelling, salariëring, beoordeling, bestraffing van brandweerpersoneel en jonger zijn dan vijftig jaar, zijn van openbaarheid uitgesloten. De uiteindelijke omvang van het archief bedraagt 29 m.
Addendum
Addendum (2)
Literatuur
Bijlage
Lijst van de opperbrandmeesters en commandanten 1829-1975
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1828-1975
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de Gemeentelijke Brandweer te Utrecht 1828-1975 (1976)
Auteur:
J.N. van der Meulen
Datering toegang:
2000
Datering bewerking:
2016, 2023
Notabene:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen
Openbaarheid:
Stukken jonger dan 50 jaar die gegevens bevatten over aanstelling, salariëring, beoordeling, bestraffing van brandweerpersoneel zijn van openbaarheid uitgesloten. Raadpleging van niet-openbare archiefbescheiden is slechts mogelijk voor wetenschappelijk onderzoek en na toestemming van de beheerder van de archiefbewaarplaats
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
25,69 m
Bijzonderheden:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen
Thema trefwoorden: