Mijn Studiezaal (inloggen)
1355-1
Utrechts Stedelijk Gymnasium: school 1631-1968
Inleiding
Hieronymusschool of Latijnse school 1474-1863
Utrechts Stedelijk gymnasium 1864-1969
Fondsen en verenigingen
1355-1 Utrechts Stedelijk Gymnasium: school 1631-1968
Inleiding
Fondsen en verenigingen
laatste wijziging 28-08-2012
Volgens het besluit van het College van Burgemeester en Wethouders van 13 april 1827 is het college van curatoren aangesteld tot beheerder van het fonds Collegium Willebrordi ac Domus Pauperum. Dit fonds werd gesticht in 1551 en stelt bedragen ter beschikking voor het vergoeden van schoolgelden, schoolboeken etc. voor de daarvoor in aanmerking komende leerlingen aan de gymnasia en aan de gymnasiale afdelingen van de lycea te Utrecht. Tevens worden namens het fonds studiebeurzen uitgereikt aan leerlingen, die met goed gevolg hun eindexamen hebben afgelegd. Behalve het Collegium Willebrordi ac Domus Pauperum bestaan er nog drie andere fondsen van het gymnasium, nl. de Vereniging tot instandhouding van het Hieronymusfonds, het dr. N.J. Singelsfonds en het Gregoriusfonds. Het Centenfonds is inmiddels opgeheven.
Het Hieronymusfonds werd op 1 juli 1926 opgericht door oud-leerlingen van het gymnasium naar aanleiding van het geslaagde lustrum van de school in 1924. De tegenwoordige leden van het fonds zijn allen oud-leerlingen van het gymnasium. Wanneer de leerlingen eindexamen hebben gedaan, kunnen zij als lid toetreden. Het fonds stelt zich ten doel gelden beschikbaar te stellen voor aanschaffing van boeken en instrumenten en door allerlei andere maatregelen de bloei van de school te bevorderen.
Het dr. N.J. Singelsfonds, onderdeel van het Hieronymusfonds, werd op 17 maart 1934 opgericht door de leerlingen van dr. N.J. Singels, die van 1902-1918 rector aan het gymnasium was. Het doel van het fonds is gelden beschikbaar te stellen voor het aanschaffen van boek- en plaatwerken voor de schoolbibliotheek.
Het jongste fonds werd genoemd naar de abt Gregorius, die omstreeks 750 aan de Utrechtse kapittelscholen les gegeven heeft. Het fonds werd door de ouders van de leerlingen in 1946 opgericht en heeft zich tot taak gesteld het gemeenschappelijk leven op het gymnasium te bevorderen en het verenigingsleven te stimuleren.
De gymnasiasten hebben zich altijd vol energie gewijd aan het verenigingsleven. Het is opvallend dat één van de oudste verenigingen, de Gymnasiasten-Gymnastiek- en Schermvereniging Isthmia, opgericht in 1878, zich steeds heeft weten te handhaven. Dit is misschien te danken aan het feit, dat men bij het beoefenen van sport geen tijd heeft eindeloos te debatteren over zaken waar men het niet over eens kan worden. In 1908 kreeg Isthmia er een meisjesafdeling bij. In 1916 werd de koninklijke goedkeuring verkregen.
De Algemeene Utrechtsche Gymnasiasten-Vereniging (AUGV) werd in 1891 opgericht. De verdienste van deze vereniging is geweest het oprichten van een Algemene Gymnasiasten-Bibliotheekvereniging. Bij de opheffing van de AUGV in 1905 werd de Algemene Bibliotheekvereniging volgens de statuten een zelfstandige instelling. Als zodanig heeft ze echter niet lang bestaan, want al in 1905 schonk zij de bibliotheek aan het gymnasium zelf. Na de AUGV kwam de Utrechtsche Letterkundige Gymnasiasten-Vereniging. Ook deze was slechts een betrekkelijk kort leven beschoren en wel van 1905 tot 1937.
Al in 1934 was er een verandering in het verenigingsleven gekomen. Rector en leraren hadden namelijk besloten zich met het verenigingsleven bezig te gaan houden. In dat jaar kwam de Algemene School Vereniging tot stand, waarvan het bestuur bestond uit de rector, die fungeerde als praeses, een leraar, die belast werd met het financiële beheer, en tenslotte een lid van de besturen van de onder de Algemene School-Vereniging ressorterende subverenigingen. Deze subverenigingen waren in die tijd de Gymnasiasten-Gymnastiek- en Schermvereniging Isthmia (1878), de Utrechtse Stedelijke Gymnasiasten-Muziekvereniging Ars Musica Optima Rerum (U.S.G.M.V. AMOR) (1909) en de Gymnasiasten-Toneelvereniging Melpomene (1928). In 1937 kreeg het overkoepelend orgaan van de verenigingen de naam Algemene Schoolvereniging HESTIA. Het dagelijks bestuur werd gevormd door de leerlingen, maar het financieel beheer bleef in handen van de leraren. HESTIA bleef bestaan tot 1941.
In 1964 kregen Isthmia, AMOR en Lampomene (een samensmelting van de Gymnasiasten-Debatten- en Voordrachtenvereniging De Lantaarn en de Gymnasiasten-Toneelvereniging Melpomene) weer een overkoepelend orgaan ALIBAS boven zich.
Dit orgaan heeft evenals de Algemene Schoolvereniging HESTIA tot taak de goede samenwerking tussen de verenigingen te bevorderen en de financiën te regelen.
Utrecht, 1969
A.A.S. van Haersma Buma
(bewerkt in 2011)
A.A.S. van Haersma Buma
(bewerkt in 2011)
Archief en inventarisatie
Literatuur
laatste wijziging 25-12-2019
975 beschreven archiefstukken
19 gedigitaliseerd
totaal 2.507 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 25-12-2019
975 beschreven archiefstukken
19 gedigitaliseerd
totaal 2.507 bestanden
Bijlagen
Lijst van rectoren van de Hieronymusschool, vanaf 1864 stedelijk gymnasium
N.B. Voor de periode tot 1877 is de lijst gebaseerd op Archief voor kerkelijke en wereldlijke geschiedenis inzonderheid van Utrecht, uitgegeven door J.J. Dodt van Flensburg dl. 5 (Utrecht 1846) en op de aanvullingen en aanpassingen daarop in 'Theodorus Cornelius Berg, rector der Hieronymus-school te Utrecht van 1573-1575' door A. Ekker in Stedelijk Gymnasium te Utrecht(1877) (zie inv.nr. 400).
N.B. Voor de periode tot 1877 is de lijst gebaseerd op Archief voor kerkelijke en wereldlijke geschiedenis inzonderheid van Utrecht, uitgegeven door J.J. Dodt van Flensburg dl. 5 (Utrecht 1846) en op de aanvullingen en aanpassingen daarop in 'Theodorus Cornelius Berg, rector der Hieronymus-school te Utrecht van 1573-1575' door A. Ekker in Stedelijk Gymnasium te Utrecht(1877) (zie inv.nr. 400).
Lijst van aanwezige school-, klasse- en leerlingenkranten
Concordantie op Inventaris van de Hieronymusschool, thans Stedelijk Gymnasium te Utrecht door A.A.S. van Haersma Buma (1969), aangevuld in 1976 en bewerkt in 2002
laatste wijziging 25-12-2019
975 beschreven archiefstukken
19 gedigitaliseerd
totaal 2.507 bestanden
Kenmerken
Datering:
1631-1968
Toegangstitel:
Inventaris van de archieven van de Hieronymusschool of Latijnse School, vanaf 1864 het Utrechts Stedelijk Gymnasium te Utrecht 1631-1968 (2010)
Auteur:
J.A. Visser en T.L.H. van de Sande, met een institutionele inleiding door A.A.S. van Haersma Buma
Datering toegang:
2011
Openbaarheid:
Op inv.nrs. 229-230 is een openbaarheidsbeperking van 75 jaar van toepassing
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
16,72 m
Categorie:
Archiefvormer(s):
Gemeentelijke inrichtingen voor gymnasiaal en middelbaar onderwijs te Utrecht, College van rector, rectrix en directeuren
laatste wijziging 25-12-2019
975 beschreven archiefstukken
19 gedigitaliseerd
totaal 2.507 bestanden
