Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

Uw zoekacties: Familie Van Hengst

790 Familie Van Hengst

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis van de familie
790 Familie Van Hengst
Inleiding
Geschiedenis van de familie
De stamvader Simon van Hengst (1521-1579) vluchtte om godsdienstige redenen van de Zuidelijke naar de Noordelijke Nederlanden. Volgens een familieoverlevering veranderde hij bij die gelegenheid zijn achternaam, die oorspronkelijk De Gest of De Gaest luidde, in Van Hengst *  .
Het oudste stuk tussen de familiepapieren dateert van 1620 en is een overeenkomst tussen Anthonie Simonsz van Hengst (1565-1641) en een zijdehandelaar in Amsterdam, om zijn zoon Gerrit van Hengst in vier jaar de fijne kneepjes van de zijdehandel bij te brengen *  .
Gerrit van Hengst (1601-1667) werd dan ook later ontvanger en proefmeester van de Zijdehal te Amsterdam *  . Zijn zoon Anthony van Hengst (1644-1707) ging als eerste van de familie Rechten studeren. In 1666 behaalde hij het baccalaureaat aan de universiteit van Anjou *  . Hij was tevens de eerste Van Hengst die zich in Utrecht vestigde en in 1670 het burgerschap van die stad kreeg *  . In hetzelfde jaar werd hij kanunnik van het kapittel van de Dom *  en in 1674 werd hij raad-ordinaris bij het Hof van Utrecht *  .
Cornelis van Hengst (1715-1769)-een kleinzoon van Anthony-was de eerste Van Hengst die met succes in 1738 de Rechtenstudie voltooide aan de Hogeschool van Utrecht *  . Na hem zouden vier generaties Van Hengst de Rechtenstudie in Utrecht tot een goed einde brengen. Cornelis van Hengst werd raad en schepen in de Utrechtse vroedschap. Door zijn huwelijk met de rijke weduwe Sara Sibilla Verdion, die fl. 281.368,- inbracht, kwam het grote kapitaal in de familie *  . Hun zoon Hendrik Jacob van Hengst (1742-1819) vergrootte het familiefortuin door achtereenvolgens te trouwen met Jacoba Catharina Berger (1751-1788)-dochter van de invloedrijke Utrechtse burgemeester Cypriaan Berger-en met Woltera Elbertina barones van Neukirchen gen. Nijvenheim (1741-1809). Het fortuin van laatstgenoemde en van Sara Sibilla Verdion kwam uit Oost-Indië. Hendrik Jacob van Hengst was de meest in
teressante persoon van de familie Van Hengst. Hij was achtereenvolgens: substituut-griffier bij het provinciaal Hof van Utrecht, Hoogheemraad van het Hoogheemraadschap van de Lekdijk Bovendams, lid van de Vroedschap van Utrecht, lid van de Nationale Vergadering, lid van het provinciaal bestuur van Utrecht, lid van het departementaal bestuur van Utrecht en lid van het Wetgevend Lichaam *  .
Als overtuigd patriot moest hij in 1787 voor de Pruisische troepen vluchten naar Bremen. Om de inbeslagneming van zijn bezittingen te voorkomen, werd hij gedwongen fl. 30.000,- te betalen. Dit geld kreeg hij overigens in 1796 terug. Voor zijn nakomelingen heeft hij een apologie geschreven om zijn houding als patriot te rechtvaardigen. Hierin staat o.a.: "Nu, waarde kinderen en verder nageslagt, de patriottische partij is door de komst der Pruissische troepen sekerlijk ongelukkig geworden, edog de sterksten arm heeft daarom het beste regt niet! Neen, de patriottische saak, durve ik op dit ogenblik in mijn gemoed voor de almagtigen God te verklaare, is zoo het mij toeschijnt van den beginne af regtvaardig geweest". Bij deze apologie heeft Hendrik Jacob van Hengst brieven gevoegd van "Prinslui", zoals de familie Van Neukirchen gen. Nijvenheim, om aan te tonen dat zijn houding "in 't geheel geen schande op die tijd selver gerekent is" *  .
Als lid van het Wetgevend Lichaam was hij gedurende de jaren 1806-1810, de regeringsperiode van koning Lodewijk Napoleon, zeer actief. Koninklijke en keizerlijke onderscheidingen vielen hem dan ook ten deel.
Toen keizer Napoleon hem in 1811 benoemde tot lid van het Conseil General van het departement van de Zuiderzee, bedankte Hendrik Jacob van Hengst-hij was inmiddels bijna zeventig jaar oud-voor de eer. Daarmee eindigde zijn grote carrière op het gebied van stedelijk, provinciaal en landelijk bestuur. De jaren die hem nog restten tot 1817, verdeelde hij tussen zijn huis aan de Minrebroederstraat 20 te Utrecht en zijn buitenplaats "Persijn" te Maartensdijk. De grond voor de buitenplaats was afkomstig uit de nalatenschap van zijn moeder Sara Sibilla Verdion. Later was het terrein door aankopen uitgebreid en in 1789-1790 had Hendrik Jacob er een herenhuis laten bouwen *  .
Het zou te ver voeren om de verdienstelijke loopbanen van zijn nakomelingen te beschrijven.
Door het overlijden van Willem Nicolaas Jacob van Hengst (1833-1912) stierf de familie Van Hengst in mannelijke lijn uit. De naamsuitbreiding Berger van Hengst door Cypriaan Gerard van Hengst (1828-1903) betekende een hommage aan de reeds uitgestorven familie Berger *  .
Verantwoording van de inventarisatie
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1620-1922
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de familie Van Hengst 1620-1922
Auteur:
J.G. van Ommering en A.B.R. du Croo de Vries
Datering toegang:
1986
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Schenking (van een niet overheidsarchief)
Omvang:
5,62 m zuurvrije dozen
Rubrieken:
Thema trefwoorden: