Podcast: Utrecht in oorlogstijd
Van vervalste persoonsbewijzen tot Duitse administratie en van illegale kranten tot oorlogsdagboeken: Het Utrechts Archief bewaart duizenden archiefstukken uit de Tweede Wereldoorlog. In de podcast "Utrecht in oorlogstijd" gaan Kathleen Verdult en Myrthe van Niekerk in gesprek met ooggetuigen, nabestaanden en experts, op zoek naar de verhalen die achter de collectie van Het Utrechts Archief schuilgaan.
Afleveringen
1. Het is oorlog met Duitschland - Capitulatie
Wat betekent het als je stad wordt overspoeld door vreemde soldaten? En hoe gaat het leven daarna verder? Myrthe en Kathleen onderzoeken de capitulatie van Nederland en de weken die erop volgen. Journalist en auteur Ad van Liempt vertelt wat er gebeurde in de eerste zomermaanden van 1940. Ooggetuigen Dieuwke Kieboom, Hilbrand de Bruijn en Riek Hoefsmit delen hun herinneringen.
2. Voor volk en vaderland - NSB
Hoe veranderde de NSB het stadsbeeld in Utrecht? Wat betekende het precies om lid te zijn? En hoe populair was de politieke partij eigenlijk? In deze aflevering hoor je meer over de Nationaal-Socialistische Beweging. Kathleen en Myrthe gaan in gesprek met historicus Edwin Klijn en met Joke, wiens grootvader en vader lid waren van de NSB en de SS.
3. Voor joden verboden - Jodenvervolging
Welke plek hadden Joodse Nederlanders in Utrecht voor de oorlog? Hoe werden zij tijdens de bezetting uit de maatschappij verdreven? En hoe is dat langzaam maar zeker tot de stad en haar bewoners doorgedrongen? Journalist en auteur Jim Terlingen vertelt Myrthe en Kathleen hoe de Jodenvervolging zich in Utrecht afspeelde. De Joodse Rosetta Andriesse deelt haar herinneringen.
4. Wie liegt moet het goed doen - Verzet
Wie sluit zich bij het verzet aan? Hoe besluit je zoiets gevaarlijks te doen? En wat doet het met iemand, als je constant in het geheim en op je hoede moet zijn? Kathleen en Myrthe spreken auteur Jessica van Geel over het verzet in Utrecht. Mirjam Huijsen vertelt over haar oma, die tijdens de oorlog tientallen joodse kinderen in veiligheid bracht.
5. En gij zult handhaven - Politie
Wat doe je als er op je werk dingen van je gevraagd worden die recht tegenover jouw eigen morele overtuigingen staan? Wat als je de opdracht krijgt Joden op te pakken? Ga je ertegenin... met alle gevolgen van dien? Myrthe en Kathleen onderzoeken de politie in oorlogstijd. Oud politieagent Peter Gieling vertelt hoe de Utrechtse politie langzaam onder Duits gezag kwam te staan. Jan Vernooij deelt zijn herinneringen aan zijn vader, die samen met 21 anderen weigerde nog langer met de Duitse bezetter mee te werken.
6. Als gij opgeroepen wordt gaat dan niet - Tewerkstelling
Welke keuzes maakten Utrechters als ze werden opgeroepen voor dwangarbeid? Werk je mee of duik je onder? En hoe lastig is dat eigenlijk, wanneer een land wordt geteisterd door hongersnood? Kathleen en Myrthe gaan in gesprek met Ad van Liempt over de laatste maanden van de oorlog. Christa van Hees vertelt over haar vader, die als achttienjarige jongen onderdook om de tewerkstelling te ontlopen.
7. Welcome to Utrecht - Bevrijding
Wat doet het met je als je na vijf jaar onderdrukking alles los kan laten? In deze laatste aflevering onderzoeken Myrthe en Kathleen de bevrijding van Utrecht van mei 1945. Ze vragen Ad van Liempt naar het feest en de vreugde, maar ook naar de schaduwkant. Ooggetuigen Riek Hoefsmit, Dieuwke Kieboom en Hilbrand de Bruijn delen hun herinneringen aan deze bijzondere tijd.
Wil je meer weten over de bronnen die zijn gebruikt? Neem een kijkje op de themapagina Tweede Wereldoorlog of neem contact met ons op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Colofon
Utrecht in oorlogstijd is medemogelijk gemaakt door het Mondriaanfonds.
Presentatie, onderzoek, redactie en productie: Kathleen Verdult en Myrthe van Niekerk
Redactie, montage en mixage: Martijn Smit
Muziek: Martijn Smit, Ap Verhoeven en Daan Kandelaars, opgenomen in Tremor Studios
Inhoudelijk advies: Ad van Liempt
Vormgeving: Studio CAPAZ
Met dank aan: NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Stichting Werkgroep Herkenning, Domtoren Utrecht, Louis Hartlooper Complex