Hoe zoek ik in de militieregisters? 

De militieregisters van de stad en provincie Utrecht kunt u vinden via Zoeken in personen. Klik bij bron aan 'persoon in militieregister' en zoek op achternaam. Let op: de plaats en de datum die genoemd staan, hebben betrekking op de geboorteplaats en geboortedatum van de geregistreerde, niet op het moment van registreren zelf. Het Utrechts Archief bewaart de militieregisters van de stad Utrecht (vanaf 1814 tot aan 1920) én alle andere plaatsen in de provincie Utrecht (vanaf 1868 tot aan 1920). 


Wat is een militieregister? 

Vanaf 1811 werd de dienstplicht ingevoerd. Met loting werd bepaald of je moest dienen in het leger. De administratie van die loting stond in registers, die we nu ‘militieregisters’ noemen. Deze werden bijgehouden door de gemeentebesturen. Elke jongen moest zich in het jaar dat hij negentien jaar zou worden inschrijven voor de loting voor militaire dienst. Zelfs als je uitgeloot was voor de dienstplicht en een vrijstelling kreeg, stond je er in. Militieregisters bevatten dus gegevens van heel veel Nederlandse jongens. Daarmee is het dus een waardevolle bron voor onderzoek naar personen. 

Welke gegevens vind ik in een militieregister?

In de militieregisters staat veel persoonlijke informatie. Omdat er nog geen foto’s konden worden gebruikt, vindt u vaak een uitgebreide beschrijving van het uiterlijk. Bijvoorbeeld de kleur van de ogen, welke kleur haar men had, en wat de vorm was van iemands gezicht. Hiermee kunt u zich dus een goed beeld vormen van hoe deze personen eruit zagen. Welke gegevens u precies vindt, verschilt per periode en legeronderdeel. Over het algemeen vindt u per persoon:

  • de naam, geboortedatum en –plaats
  • namen van ouders
  • de woonplaats
  • een signalement
  • een reden voor vrijstelling of afkeuring 
  • de datum van inlijving en het regiment
  • de start, wijzigingen en einddatum van het dienstverband 

Handig om te weten

De lichting 1814 van de stad Utrecht is als eerste lichting een bijzondere. In dat jaar werden niet alleen mannen van 19 jaar opgeroepen, maar álle mannen van 19 tot 45 jaar. Een grote kans dus dat uw voorouder hierin vermeld staat.