Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
In het Ambacht de Vier Noorder Koggen waren vanaf 1881 op initiatief van A.J. Krieger uit Alkmaar plannen gemaakt voor de aanleg van een tramlijn, later een lokaalspoorlijn. In 1884 werd een Comité tot de aanleg van een lokaalspoorweg van Hoorn naar Medemblik opgericht. Op 30 december 1884 werd de Locaalspoorwegmaatschappij Hollands Noorderkwartier (HN) als een NV te Medemblik opgericht. Bij Koninklijk Besluit nr. 22 van 13 november waren de statuten van de maatschappij goedgekeurd. Zij had de lijn Medemblik- Hoorn in eigendom, die op 3 november 1887 voor het publiek werd geopend. De exploitatie gebeurde door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM). Op 1 januari 1935 werd de maatschappij genaast en overgenomen door de Staat der Nederlanden.