Mijn Studiezaal (inloggen)
1811
N.V. Vervoermaatschappij Centraal Nederland
Inleiding
N.V. Vervoermaatschappij Centraal Nederland
1811 N.V. Vervoermaatschappij Centraal Nederland
Inleiding
N.V. Vervoermaatschappij Centraal Nederland
laatste wijziging 10-05-2017
Centraal Nederland ontstond op 3 juni 1973 door een fusie tussen twee dochterondernemingen van de NS, de vervoersonderneming Maarse & Kroon in Aalsmeer (die tot 1 januari 1971 in particuliere handen was geweest) en de NV Nederlandse Buurtvervoer Maatschappij (NBM) te Zeist. H.A. Hoed, voorheen directeur van Maarse & Kroon, werd directeur van het nieuwe bedrijf en W.G. Maarse werd adjunct-directeur. De fusie paste in een tijd waarin ongeveer 29 middelgrote vervoersbedrijven in 12 streekvervoerbedrijven opgingen.
Aanvankelijk behield het bedrijf twee hoofdzetels in Aalsmeer en Zeist, maar in 1978 werd het nieuwe hoofdkantoor in een van de kantoorgebouwen van Hoog Catharijne in Utrecht geopend. De bedrijfsstructuur werd uitgebreid en het gebied werd verdeeld in vijf districten die vanuit Utrecht werden aangestuurd: Aalsmeer, Amsterdam, Hilversum, Utrecht en Zeist/Rhenen. Centraal Nederland was voor 100 procent een NS-dochteronderneming, totdat in 1982 de aandelen werden overgedragen aan de NV Aandelenbezit Streekvervoer, die op zijn beurt in 1989 opging in de nieuwe holding Verenigd Streekvervoer Nederland (VSN).
In 1980 werd de firma Tensen te Soest door de NS overgenomen, die het werk in handen gaf van de Veluwse Autodienst (VAD) en Centraal Nederland. In juli 1980 werd het lijnennetwerk uitgebreid door overname van de NAL te Ter Aar en in september 1981 werd het lijnennet gecompleteerd door overname van de WABO te Wijk bij Duurstede.
In 1982 vertrok directeur Hoed uit het bedrijf. Hij werd voorzitter van het nieuwe overkoepelende orgaan in het streekvervoer: Vereniging van Exploitatieve Samenwerking OV-bedrijven (ESO). S.D. Renzema volgde hem op als directeur van Centraal Nederland.
Uiteindelijk kwam er een nieuwe overzichtelijke bedrijfsstructuur, waarbij de vijf districten opgingen in twee regio's. Centraal Nederland had een ruim lijnennetwerk van ruim 160 buslijnen. De Regio-West kreeg een Regiokantoor in Uithoorn en werd verdeeld in vijf Rayons: Amsterdam-Zuidoost, Hoofddorp, Leimuiden, Schiphol en Uithoorn. De Regio-Oost kreeg een Regiokantoor in Zeist en werd verdeeld in vier Rayons: Hilversum, Utrecht, Rhenen en Zeist.
Centraal Nederland breidde zich uit van een streekvervoeronderneming tot een compleet vervoerbedrijf binnen de VSN-Groep. In 1982 richtte CN de BV Centraal Nederland-tours op, waarin overgenomen taxi- en touringcarbedrijven werden ondergebracht. Als eerste werd het KLM-Autobusbedrijf overgenomen en daarna volgden de taxibedrijven Jonkcars en Scheldetax. Tot slot kocht CN het complete Touringcar en Taxibedrijf Bolderman Reizen te Veenendaal op.
Er kwamen ook nieuwe stallingen bij: Amstel III, Leimuiden, Schiphol-Oost en Zeist. De geschiedenis van Centraal Nederland kent ook een zwarte bladzijde: bij een brand op 7 juli 1990 ging de CN-stalling op het CAB-terrein te Utrecht, compleet met kantoor, garage en rijdend materieel, verloren. Rayon Utrecht werd tijdelijk ondergebracht in de Westnederland-stalling te Nieuwegein en van daaruit opnieuw opgebouwd. Nieuwbouw van de stalling in Utrecht vond niet plaats met het oog op een mogelijke fusie.
De verliezen binnen de VSN-Groep moesten worden teruggebracht door arbeidsplaatsen op de hoofdkantoren op te heffen. Van de twaalf overgebleven VSN-bedrijven moesten er zes regionale bedrijven overblijven. Bij een fusie op 29 mei 1994 werd Centraal Nederland in twee stukken verdeeld. De Regio Oost (grotendeels het voormalige NBM-gebied) fuseerde met rayon Nieuwegein van Westnederland en de VAD tot Midnet. Regio West (in grote lijnen het vroegere Maarse & Kroon-gebied) werd bij NZH gevoegd.
Centraal Nederland beschikte over een uitgebreid lijnennetwerk, dat in de loop der jaren stapsgewijs werd aangepast. In het laatste jaar (1993-'94) bestond de dienstregeling uit ruim 143 buslijnen, waaronder ook stadsdiensten en semi-stadsdiensten in Hilversum, Veenendaal, Ede, Hoofddorp en Soest, 5 buurtbuslijnen en 6 scholierenlijnen. Ook heeft CN gezamenlijke lijnen gereden met het GVB (lijn 56, 58, 62, 65, 66, 67 en 69) en het GEVU (lijnen naar Maarssenbroek). De belangrijkste doorgaande lijnen hadden 'ronde lijnnummers' zoals lijn (1)20 (Amsterdam – Utrecht), lijn (1)40 (Haarlem – Utrecht), lijn 50 (Utrecht – Arnhem), lijn 80 (Amersfoort – Arnhem) en lijn 81 (Utrecht – Arnhem, via Veenendaal, Woudenberg). De lijnnummers in het westen werden in 1980 en 1981 met honderd verhoogd om verwarring met stads(bus)lijnen te voorkomen. Later kwamen er ook aparte lijnnummers (200, 300, 400, 500 en 600) voor spits-, shuttle-, hoogwaardige, buurtbus- en scholierenlijnen
Archief en inventarisatie
laatste wijziging 10-06-2020
140 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 10-06-2020
140 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1973-1994
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de NV Vervoermaatschappij Centraal Nederland te Utrecht (1941) 1973-1994
Auteur:
F. Bosman en F. Spee
Datering toegang:
2017
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Schenking (van een niet overheidsarchief)
Omvang:
4,6 m
Rubrieken:
Categorie:
Archiefvormer(s):
NV Vervoersmaatschappij Centraal Nederland
laatste wijziging 10-06-2020
140 beschreven archiefstukken
