Mijn Studiezaal (inloggen)
709
Archieven, bewaard bij het stadsbestuur van Utrecht, behorende aan de stad ('Bewaarde archieven II')
Inleiding
Inleiding
Bewerkingsgeschiedenis
laatste wijziging 19-02-2024
9.005 beschreven archiefstukken
3.102 gedigitaliseerd
totaal 30.506 bestanden
Inventaris
3. Archieven van regenten der Vereenigde Gods- en Gasthuizen, 1311-1812 (1885) 
3.02. Archief van het S. Catharijne-gasthuis 
709 Archieven, bewaard bij het stadsbestuur van Utrecht, behorende aan de stad ('Bewaarde archieven II')
Inventaris
3. Archieven van regenten der Vereenigde Gods- en Gasthuizen, 1311-1812 (1885)
3.02.
Archief van het S. Catharijne-gasthuis
laatste wijziging 03-05-2019
10 gedigitaliseerd
totaal 12 bestanden
Het St. Catharijne-gasthuis was stellig het oudste van Utrecht; maar de tijd der stichting is onbekend. Het wordt reeds vermeld in 1241 * , terwijl uit een charter van omstreeks 1270 * blijkt, dat het reeds ten tijde van Floris IV (ca. 1234) bestond. In 1251, toen de Utrechtse wijbisschop het aan St. Catharijne gewijde klooster der Johanniters te Utrecht bezocht, bevond hij, 'quod cotidie multitudo magna pauperum ibidem decumbentium per ipsorum labores et sollicitudines recreetur...'. * En de Utrechtse bisschop zelf verklaarde twee jaren later nog duidelijker, dat de ridders van St. Catharijne 'circa pauperes et debiles opera exerceant misericordie, infirmos recipientes, nudos vestientes, cibos egentibus distribuentes et diversa opera caritatis indigentibus impendentes...' *
Het gasthuis, dat het 'Elendighe ghasthuys' genoemd werd, lag op het zoogenaamde Catharijneveld (tegenwoordig het Vreeburg) 'aen der stadt muerren ende aldernaest die poorte; dat cloester (van St. Catharijne) most dit ghasthuys onderhouden van als, nyet uutghesondert, voor den rechten ermen', zoo verhaalt Herbaren van Mynden. * In 1529 liet Karel V klooster en gasthuis afbreken, en stichtte hij zijne citadel Vreeburg op de plaats; de broeders werden met hun gasthuis overgebracht naar het Karmelieten-klooster op de Nieuwegracht, dat belangrijk uitgelegd werd: de Gasthuispoort wijst nog altijd den toegang aan naar de oude ziekenzaal, grenzende aan de kruisgang der kloosterkerk.
Na de invoering der Hervorming trokken de Staten het beheer der kloostergoederen van St. Catharijne aan zich; de door de Staten sedert 1602 benoemde rentmeester van St. Catharijne voerde voortaan het beheer van het ziekenhuis, dat later ook aan het akademische onderwijs dienstbaar werd gemaakt; kwam er geld te kort, dan gaven de Staten een subsidie. *
Het St. Catharijnegasthuis bleef het eenige Utrechtse ziekenhuis, en het heeft ten slotte de stichting van St. Catharijne, waaraan het verbonden was, gered. Immers toen het domein het beheer geestelijke goederen in 1799 aan zich trok, werden de goederen van St. Catharijne niet met het domeinfonds samengesmolten, maar afzonderlijk gehouden; ook bleef men in het ziekenhuis geregeld de armen verplegen tot 1812 toe. De gebouwen werden in 1815 tot Militair logement ingericht * , terwijl bij K.B. van 27 maart 1817 het fonds van St. Catharijne gesteld werd onder beheer van het College van Regenten der Vereenigde gods- en gasthuizen, onder verplichting tot onderhoud der kerk en oprichting van een Algemeen ziekenhuis. Nog verschillende jaren zijn de goederen door den Provisioneelen administrateur afzonderlijk beheerd; maar eindelijk (in 1854) zijn zij mede onder beheer van den rentmeester van Regenten gebracht.
laatste wijziging 19-02-2024
9.005 beschreven archiefstukken
3.102 gedigitaliseerd
totaal 30.506 bestanden
Bijlage
Regesten
laatste wijziging 19-02-2024
9.005 beschreven archiefstukken
3.102 gedigitaliseerd
totaal 30.506 bestanden
Kenmerken
Datering:
1289-1863
Toegangstitel:
Inventaris van de bij de archieven van het stadsbestuur van Utrecht bewaarde archieven, behorende aan de stad ('Bewaarde Archieven II'), 1289-1863 (1947)
Auteur:
W.C. Schuylenburg en J.G.C. Joosting
Datering toegang:
1917
Datering bewerking:
1996, 2006, 2013
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
79,5 m
Rubrieken:
Categorie:
laatste wijziging 19-02-2024
9.005 beschreven archiefstukken
3.102 gedigitaliseerd
totaal 30.506 bestanden
