Archieven

Hendrik Kraemer (1888-1965). Na twee maal zes jaren in Nederlands-Indië (1922-1935) ontving Kraemer, die intussen van de Utrechtse Universiteit een eredoctoraat in de theologie had gekregen, een benoeming tot hoogleraar in de godsdienstgeschiedenis en -fenomenologie) te Leiden (1937-1947). In deze jaren was hij tevens actief in de beweging tot reorganisatie van de Nederlandse Hervormde Kerk ("Gemeente-opbouw", "herkerstening"), in het streven naar onderbrengen van de Nederlandse zending bij de Ned. Hervormde Kerk (voltooid in 1951), en in de internationale zendingsbeweging. De International Missionary Council vroeg hem in het kader van de voorbereiding van de derde wereldzendingsconferentie te Tambaram (1938) een boek te schrijven over de benadering van niet-christelijke religies. Dit werd The christian message in a non-christian world, (London 1938), later aangevuld met Religion and the Christian Faith, (London 1956). Kraemer nam zelf deel aan de conferentie van Tambaram, en knoopte daar een reis door Nederlands-Indië aan vast (1938-1939), waar hij opnieuw her en der adviezen gaf inzake kerkelijke zelfstandigheid. In de oorlog was hij enige tijd gijzelaar in St. Michielsgestel (1942-1943). Vanuit zijn apostolaatsvisie was hij een voorstander van de "doorbraak" en nam hij deel aan de oprichting van de Partij van de Arbeid (de Nederlandse Volksbeweging, 1945-1951).
In 1947 werd Kraemer directeur van het Oecumenisch Instituut op Chateau de Bossey bij Genève. Op de eerste Assemblee van de Wereldraad van Kerken (WCC) in Amsterdam 1948 was hij voorzitter van de tweede sectie; ook daarna werd hij bij allerlei overleg in de Wereldraad betrokken. In zijn laatste jaren pleitte hij voor een opwaardering van de niet-ambtsdrager ("leek") in de kerk.