Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

Uw zoekacties: Familie Taets van Amerongen van Natewisch

23 Familie Taets van Amerongen van Natewisch

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
De familie Taets van Amerongen van Natewisch
23 Familie Taets van Amerongen van Natewisch
Inleiding
De familie Taets van Amerongen van Natewisch
Als stamvader van de familie Taets van Amerongen, die zich later in verschillende takken zou opsplitsen, zou men Eerst Taets (overl. vóór 1412) kunnen beschouwen. In 1362 wordt hij vermeld als richter en tijnsmeester in het gerecht van Gijsbert van Abcoude te Amerongen. *  Zijn zoon en stamhouder Johan noemde zich Taets van Amerongen, welke naam sindsdien door de familie gevoerd is.
Johan Taets van Amerongen (overl. 1450) verkreeg in 1411 het burgerschap van de stad Utrecht en bekleedde in de volgende decennia aldaar de functies van schepen en raad. Zijn zoon Ernst Taets van Amerongen (overl. 1473) sloot een soortgelijke loopbaan af met het burgemeesterschap van deze stad. Ook de volgende generaties Taets van Amerongen bleven als schepen, raad en burgemeester direct betrokken bij stedelijk bestuur en jurisdictie, terwijl bovendien belangrijke ambten op regionaal niveau, zoals het hoogheemraadschap van de Lekdijk Bovendams, met grote regelmaat door hen bekleed werden.
De familie had zich zo al een vooraanstaande plaats onder het Stichtse regentendom verworven, toen Joost Taets van Amerongen (1649-1735) in 1671 in het huwelijk trad met Emerentia Geertruida van Zuylen, dochter van David van Zuylen, heer van Natewisch en Maria van Reede tot Nederhorst. Door dit huwelijk kwam het goed Natewisch in het bezit van de Taets van Amerongens, die zich vanaf die tijd - evenals voordien de Van Zuylens - heren van Natewisch noemden, hoewel overigens Natewisch nooit een afzonderlijke heerlijkheid is geweest.
Joost Taets van Amerongen, heer van Natewisch, neemt een centrale plaats in dit archief in. Hij was achtereenvolgens hoofdschout van Wijk bij Duurstede, lid van de Staten van Utrecht en hoogheemraad van de Lekdijk Bovendams. De van hem afkomstige bescheiden betreffen overigens niet zozeer zijn ambtelijk leven als wel zijn bemoeienissen met het grondbezit van de familie en wel in het bijzonder met De Natewisch.
Na het overlijden van zijn vrouw Emerentia trad Joost nog tweemaal in het huwelijk resp. met Anna de Casembroot (1692) en Johanna Borre van Amerongen (1700). Van de elf kinderen uit deze huwelijken stierf de meerderheid op jeugdige leeftijd. Zijn zonen Gerard Godard (1679-1730) en Frederik Batavodorus (1681-1736) vormden in dit opzicht een uitzondering. Zij bleven echter ongehuwd, waardoor in 1736 het goed Natewisch overging op de kinderen van hun jongere broer Leonard (1700-1736) en diens vrouw Maria Jacoba Pijnssen van der Aa. Onder deze generatie splitste de familie Taets van Amerongen zich in de takken Natewisch, Renswoude en Schalkwijk. * 
Joost Taets van Amerongen (1726-1791), oudste zoon van Leonard, werd in 1737 heer van Natewisch. Hij trad in 1762 in het huwelijk met Maria Catharina d'Averhoult, dochter van Jean d'Averhoult en Anna Jacoba Hoeufft. Door dit huwelijk kwam de familie Taets van Amerongen van Natewisch in het bezit van goederen in de omgeving van Dordrecht en in de polders van Kieldrecht. * 
Joost en Maria Catharina kregen drie kinderen, één dochter en twee zonen. De naam van hun dochter Maria Jacoba Amisfortia herinnert aan een van de belangrijkste functies van haar vader, n.l. hoofdschout van de stad Amersfoort. Hun oudste zoon Gerard Leonard Maximiliaan (1762-1807) werd in 1791 heer van Natewisch, terwijl hun jongste zoon Jan Anthony (1769-1838) in dat jaar door koop heer van Woudenberg werd. Behalve van de familie Taets van Amerongen van Natewisch, zijn ook van de in de loop der 18e eeuw van haar afgesplitste takken Renswoude, Schalkwijk en Woudenberg archivalia bewaard gebleven, welke zich tegenwoordig voor het merendeel bevinden op het huis Renswoude. * 
Aanverwante families
Het huis Natewisch
Het archief, herkomst en inventarisatie
Bewerkingsgeschiedenis
Bijlagen
Genealogie van de familie Taets van Amerongen van Natewisch
N.B. Voor de volledige genealogie, zie Nederlands Adelsboek, 1940 (jrg. 38), pp. 561-563; zie ook inv. nr. 16.
Erfgoedstuk
Genealogie van de familie Borre van Amerongen
N.B. Voor een meer volledige genealogie, zie E.B.F.F. Wittert van Hoogland, Bijdragen tot de Geschiedenis der Utrechtsche Ridderhofsteden en heerlijkheden, deel I, pp. 30-36 en passim.
Erfgoedstuk
Genealogie van de familie Pijnssen van der Aa
N.B. Voor een meer volledige genealogie, zie Algemeen dossier Pijnssen van der Aa, berustend op het Centraal Bureau voor Genealogie.
Erfgoedstuk
Genealogie van de familie D'Averhoult
N.B. Voor een meer volledige genealogie, zie de inv. nrs. 7, 8 en 10.
Erfgoedstuk
Genealogie van de familie Van der Brugghen
N.B. Voor de volledige genealogie, zie Nederlands Adelsboek, 1940 (jrg. 38), pp. 561-563; zie ook inv. nr. 16.
Erfgoedstuk
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1438-1937
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de familie Taets van Amerongen van Natewisch 1438-1937
Auteur:
G.M.W. Ruitenberg
Datering toegang:
1979
Datering bewerking:
2010
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Opneming in beheer van een particulier, niet in eigendom verkregen
Omvang:
3,54 m oude verpakking
Rubrieken:
Thema trefwoorden: