Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

Uw zoekacties: Kroondomein rentambt Utrecht

27 Kroondomein rentambt Utrecht

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis
27 Kroondomein rentambt Utrecht
Inleiding
Geschiedenis
Door de konfiskatie van alle goederen van de Oranje's na de afschaffing van het stadhouderschap in 1795, bezat koning Willem I bij zijn troonsbestijging, althans in Nederland geen enkele vorm van inkomsten meer. Bij de grondwet van 1815 art. 30 werd het inkomen van de koning vastgesteld op fl. 2.400.000,-. Tot gedeeltelijke voldoening van dit inkomen werden op grond van artikel 31 van de grondwet zoveel domeinen in eigendom aan de koning overgedragen dat zij een zuiver inkomen van vijf ton gouds per jaar konden opleveren. De overdracht van deze goederen geschiedde bij de wet van 26 augustus 1822 S.40.
Terwijl in andere provincies als goederen o.a. bouwhoeven, landerijen, erfpachten, cijnsen, gebouwen en molens werden overgedragen, hield de wet van 1822 voor de provincie Utrecht in de overdracht van alle domaniale tienden. Nadat de koning ze in eigendom had ontvangen droeg hij ze nog datzelfde jaar over aan de kort te voren opgerichte "Algemeene Nederlandsche Maatschappij ter begunstiging van de volksvlijt" te Brussel. Deze maatschappij behield tot 1842 het eigendomsrecht over deze goederen. Door de afscheiding van België in 1830, werd het beheer in dat jaar van de maatschappij overgenomen door de minister van financiën in 's-Gravenhage. Deze voerde tot 1842 het beheer.
Bij het verdrag van 5 november 1842 werd de eigendom van de goederen en rechten in Nederland aan koning Willem I in eigendom teruggegeven in ruil voor afstand van de goederen in België. Het beheer kwam nu aan de "Particuliere Domeinen des Konings" in 's-Gravenhage. Bij de grondwetsherziening in 1848 werd bepaald dat de goederen weer in eigendom aan de staat der Nederlanden zouden worden overgedragen. Tevens kreeg de koning het vruchtgebruik van het Kroondomein (art. 27 grondwet 1848). Eerst bij notariële akte van 16 april 1856 vond de feitelijke overdracht plaats.
Vanaf dat jaar werd het beheer gevoerd door de "Administratie van het Kroondomein". Door de tiendwet-1907 hield in feite het Kroondomein Rentambt Utrecht op te bestaan. Het vruchtgebruik dat sinds 1856 eigendom van de staat was gebleven verviel toen ook. Dat de administratie nog gevoerd werd tot 1919 kwam door de afkoop van de tiendrechten voorzien in de reeds genoemde tiendwet. Bij de wet van 22 november 1972 S. 701 werd in het kader van een algehele herziening van de financiële verhouding tussen het Rijk en het Koninklijk huis het Kroondomein opgeheven.
Organisatie
Archief
Literatuur
Bewerkingsgeschiedenis
Bijlagen
Lijst van ontvangers/rentmeesters
Kaart 1: kantoren 1823-1826
Erfgoedstuk
Kaart 2: kantoren 1826-1829
Erfgoedstuk
Kaart 3: kantoren 1829-1848
Erfgoedstuk
Kaart 4: kantoor Utrecht 1848-1919
N.B. Met lijst van plaatsnamen.
Erfgoedstuk
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1823-1919
Toegangstitel:
Inventaris van de archieven van het kroondomein rentambt Utrecht 1823-1919
Auteur:
L.P.W. de Graaff
Datering toegang:
1980
Datering bewerking:
2010
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
22,76 m zuurvrije dozen