Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

Uw zoekacties: Archieven, bewaard bij het stadsbestuur van Utrecht, behoren...
708 Archieven, bewaard bij het stadsbestuur van Utrecht, behorend aan de stad ('Bewaarde archieven I')
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Oorspronkelijke inleiding
Bewerkingsgeschiedenis
Inventaris
3. Archieven van de godshuizen en fundaties, 1307-1813 (1885)
3.04. Melatenhuis
708 Archieven, bewaard bij het stadsbestuur van Utrecht, behorend aan de stad ('Bewaarde archieven I')
Inventaris
3. Archieven van de godshuizen en fundaties, 1307-1813 (1885)
3.04.
Melatenhuis
N.B. De tijd van de stichting van het Melatenhuis is niet bekend; het wordt het eerst vermeld in 1267, in het testament van bisschop Hendrik van Vianden (‘.... item ad leprosos iuxta Traiectum duarum librarum redditus damus’) en in 1295 in het testament van Domdeken Steven (‘Item domui leprosorum redditus quinque solidorum vel quinquaginta solidos pro ipsis redditibus ad pitanciam dictorum leprosorum in anniversario meo’) (OSU nrs. 1717 en 2692). Er zijn twee melatenhuizen geweest, het eerste stond aan de Oude Steenweg in de Maarschalkerweerd en wordt op de oudste kaart van Utrecht, de kaart van Evert van Schayck uit 1541, vermeld als Ziecken-cuyl, Specht en De Roy (1696) duiden de plek aan als De Cuyl/De Kuyl. Zo heet ook de boerderij op deze plek nadat het gasthuis tussen 1475 en 1492 naar de noordzijde van de Biltse Steenstraat verhuisd is. In 1492 is er sprake van then Ouden Siecken en dus is er inmiddels een nieuw melatenhuis. aangeduid als het Het Melatenhuis, dat aan de noordzijde van de Biltse Straatweg stond, even voorbij het tegenwoordige fort (F. Ketner, 'De ligging van het oudste leprozenhuis bij Utrecht', in: JOU, 1951, 27-34). In 1399 werd het beheerd door ‘Ziecmeysters van den Malaten’ die rekenplichtig waren aan de raad (Rechtsbr. v. Utrecht, I, p. 225), later door een rentmeester onder toezicht van de magistraat (zie de broederschapsbrief). Eerst in 1571 werd in het huis een broederschap opgericht door den magistraat met goedkeuring van het Hof; het archief werd toen overgebracht ‘in archivis van de stadt’. (Not. Melatenhuis d.d. 6 juni 1571). In 1538 werden in het gesticht onderhouden vijftien arme melaatsen, terwijl nog zeven of acht bedden beschikbaar waren ‘voor de gaende ende comende vreemde zieken dagelicx’ (Dodt, Archief, II, p. 174).
‘Also men van de besmettelijcke sieckte van melaetsheydt ofte lepra op dese tijdt niet en weet’ en ‘vermidts egeene siecken aldaer (namelijk in het Melatenhuis) sijn’, besloot de Vroedschap, ‘als oppervoochden van alle godtshuysen’, den 21 augustus 1637, om met ‘de broederschap ofte collegie van huysmeesters ende regenten van tselve huys’ de wenschelijkheid te bespreken, dat de broederschap voortaan het batig saldo harer rekening zou overtellen aan de Ambachtskamer (Vroedschapsresol. d.d. 21 aug. 1637). Ditmaal kwam er nog niets van de zaak; maar in 1656 zette de Vroedschap ze, na raadpleging der ‘fundatie van den huyse’, door: de huismeester legde zijne slot-rekening af en droeg de goederen over aan de stad, die ze onder beheer stelde van de Ambachtskamer (Vroedsch.resol. d.d. 22 maart, 19 april 1655, 12 juli, 28 aug., 13, 20 okt. 1656). Het huis met de kapel werden 26 januari 1657 verkocht.
Bijlage
Regesten
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1284-1813
Toegangstitel:
Inventaris van de bij de archieven van het stadsbestuur van Utrecht bewaarde archieven, behorend aan de stad ('Bewaarde Archieven I'), 1284-1813 (1885)
Auteur:
S. Muller Fz.
Datering toegang:
1913
Datering bewerking:
1996, 2006, 2013
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
38,5 m