Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

1007-2 Gemeentebestuur van Utrecht 1813-1969, deel 2: stukken over afzonderlijke onderwerpen zonder classificatienummers
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis van de organisatie
Geschiedenis van de archieven en verantwoording van de inventarisatie
Gedrukte bronnen en algemene literatuur
N.B. Alleen betreffende de rol van het gemeentebestuur.
Bijlagen
Inventaris
1. Stukken over afzonderlijke onderwerpen zonder classificatienummers, (1500) 1813-1910 (1971)
1.7. Openbare orde en veiligheid
1.7.4. Brandweer
1007-2 Gemeentebestuur van Utrecht 1813-1969, deel 2: stukken over afzonderlijke onderwerpen zonder classificatienummers
Inventaris
1. Stukken over afzonderlijke onderwerpen zonder classificatienummers, (1500) 1813-1910 (1971)
1.7. Openbare orde en veiligheid
1.7.4.
Brandweer
NB:
Vanouds hadden de houtschilden (sjouwerlieden) als neventaak het verrichten van taken bij de brandspuiten. De zakkendragers, kraankinderen (het personeel van de stadskraan) en bierdragers hadden tot taak water in tonnen aan te voeren. Daartoe waren overal brandtrappen naar de werven geplaatst.
De organisatie van de brandweer dreigde te worden ondermijnd, toen de corporaties van deze beroeps-groepen moesten worden ontbonden op grond van het KB van 18 mei 1827 over 'het doen verwerken […] van sommige goederen door beëdigde officianten'. Uitkomst bracht de omvorming tot Vereniging van werklieden, meters en wegers. Leden die werkten met granen, zaden, turf, steenkool en meel werden met de letter A aangeduid, de overigen met de letter B. Zakkendragers behoorden tot de eerste groep; houtschilden droegen vooral hout en behoorden derhalve tot de tweede groep. Op deze wijze konden ze ook voor de brandweer ingezet blijven.
De Commissie van tijnmeesters vormde het hoofdbestuur van de brandweer. Een tijnmeester is letterlijk een opzichter over de watervaten; tijnen is leer of leren emmers maken. Een andere benaming is brandmeester, maar deze is minder gebruikelijk, omdat er binnen de brandweer ook functionarissen waren die brandmeesters werden genoemd: een opperbrandmeester en een 1ste en 2de brandmeester. Per spuit waren er dan verder nog een 1ste, 2de en 3de commandant. Van 1817 tot 1829 waren twee tijnmeesters in het Boven- en twee in het Benedeneinde van de stad werkzaam. De commissie werd opgeheven in 1852 en opgevolgd door de Commissie voor het brandwezen. De Gemeentewet van 1851 legde de verantwoordelijkheid voor de brandweer bij de burgemeester en dat is tot op heden zo gebleven.

Kenmerken

Datering:
1813-1910
Toegangstitel:
Inventaris van de archieven van het gemeentebestuur van Utrecht 1813-1969. Deel 2: stukken over afzonderlijke onderwerpen zonder classificatienummers (1500) 1813-1910 (1971)
Auteur:
A. Pietersma
Datering toegang:
2005
Openbaarheid:
Bepaalde inv. nrs. - onder meer over de zuivering van ambtenaren na de Tweede Wereldoorlog - zijn alleen raadpleegbaar met toestemming van de gemeentearchivaris
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
1264,59 m
Thema trefwoorden: