Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
Leden van de patriciërsfamilie Beyen * bekleedden reeds in de zeventiende eeuw hoge functies in het stadsbestuur van IJsselstein. Gijsbert Beyen was schepen van 1640 tot 1650 en burgemeester in 1651. Dirck Beyen was schepen van 1663 tot 1676, evenals Hendrik Beyen vanaf 1681. De oudste telg van deze familie die in dit familiearchief is vertegenwoordigd, is luitenant ter zee Johan Beyen, zoon van genoemde Dirck Beyen en Cornelia van Laren. Zelf heeft deze Johan Beyen geen stukken in het archief nagelaten, maar door zijn huwelijk met Megtelda van Meerlandt in 1705 zijn van enkele stukken van de familie van zijn echtgenote in het archief beland.
De stamreeks van de protestantse tak van de familie Beyen is beschreven in: Nederland's Patriciaat 10 (1919) 2-5, 443.
Hun zoon Johan Franco was schepen te IJsselstein in 1735, 1738 en 1746. Via zijn huwelijk met Arnolda Catharina van Esch in 1731 zijn de families Gras en Walraven in het archief vertegenwoordigd. In deze periode had de familie Beyen, blijkens enkele brieven en een rekest uit 1761 van Arnolda Catharina van Esch aan het stadsbestuur van IJsselstein, intensieve contacten met de hernhutters.
Johan Franco (II) Beyen was meester in de rechten en vervulde langdurig bestuurlijke functies in IJsselstein: hij was schepen van 1764 tot 1767, in 1775, van 1777 tot 1779, van 1782 tot 1784, en burgemeester in 1769, 1773, 1774, 1780, 1781 en 1785. Uit deze periode dateren meerdere IJsselsteinse stukken waarvan hun relatie met dit familiearchief niet geheel duidelijk. Wellicht zijn sommige ervan bij Johan Franco (II) in bewaring gegeven. Hij trouwde in 1772 met zijn nicht Elisabeth Charlotta Elikink. Haar vader Bernardus Elikink was predikant en een bevlogen zondagsdichter. Van zijn hand bevinden zich enkele ongepubliceerde dichtbundels in het archief (nrs. 36 en 37).
Johan Franco (III) Beyen was gepromoveerd medicus en meermalen burgemeester van IJsselstein in de eerste vier decennia van de negentiende eeuw. Door zijn huwelijk met Maria Jeanne Florentina Trip in 1800 kwam de familie Beyen wederom in hogere militaire kringen te verkeren. Haar broer luitenant-generaal Hendrik Rudolf Trip was lange tijd opperbevelhebber van de Nederlandse artillerie. Van hem zijn enkele stukken in het archief aanwezig.
Van de generatie na Johan Franco zijn in dit archief alleen stukken overgeleverd van zijn jongere zoon, Anthonie Frederik Beyen. Ook hij was een hoge beroepsmilitair en klom op tot de rang van generaal-majoor. Via zijn huwelijk met Catharina Gesina Scherius kwamen stukken van deze familie in het archief terecht. Anthonie Frederik Beyen bracht enige ordening aan in het archief. Hij rangschikte de documenten min of meer naar hun oorspronkelijke eigenaar en bracht op meerdere stukken potloodaantekeningen aan, die zijn genealogische belangstelling verraden. Na zijn dood in 1904 voorzag ook zijn dochter Johanna Elisabeth Charlotte Beyen nog enkele stukken van genealogische aantekeningen.
Het archief van de familie Beyen bevat geen omvangrijke zakelijke of bestuurlijke bestanddelen. Aankopen waren persoonsgebonden en van de vorming van een vermogenscomplex was niet of nauwelijks sprake. Zakelijke stukken zijn dan ook niet apart gerubriceerd maar samen met de persoonlijke stukken van de afzonderlijke familieleden beschreven. Verder volgt de ordening de hierboven geschetste familielijn, waarbij stukken van andere families steeds zijn samengebracht onder het kopje 'Familie van echtgenote'.
Het archief van de familie Beyen (0,45 m) is in 1943 door Ida C.E. Peelen teDelft aan het (voormalige) Rijksarchief Utrecht geschonken. Het archief was afkomstig uit de nalatenschap van haar vader, Jan Peelen, die in 1895 was hertrouwd met de voornoemde Johanna Elisabeth Charlotte Beyen. Op advies van de toenmalige rijksarchivaris is één stuk uit het archief onder nr. 295x opgenomen in het oud-archief van de stad IJsselstein, t.w. een kohier van het Lekdijkgeld uit 1741 (1 deel). *
Het is in 1990 geïnventariseerd door B.C. van den Boogert, in het kader van de archiefopleiding aan de Universiteit van Amsterdam, onder begeleiding van prof.dr. C. Dekker. Dekkers inventaris van het familiearchief Des Tombe diende daarbij als voorbeeld. In 2001 is de inventaris van Van den Boogert met enkele kleine wijzigingen opnieuw uitgebracht.
Akte van overdracht voor schout en schepenen van IJsselstein door Jan Bavius de Vries aan Goris 't Hoen van zekere stallen in de Haverstraat, 1765, met retroakten, 1755, 1757
NB:
Het gaat hier vermoedelijk om dezelfde 2 huizen, inmiddels als stallen in gebruik, als onder nr. 6