Legendarische storm

Het weer is in 1673 en '74 extreem: de winter is lang en koud, de binnenwateren, de grote rivieren en zelfs de Zuiderzee (het huidige IJsselmeer) zijn tot twee keer toe dichtgevroren. Half november 1673 vriest het al, begin april 1674 ligt er nog ijs. De lente is kort en hevig, de zomer koel en buiig met veel onweer. In het noodweer van 1 augustus 1674 komt de atmosferische spanning tot ontlading. Rond half acht raast een verschrikkelijke storm over het hele land. Deze tornado richt enorm veel schade aan, ook in Utrecht. De zuidwand van het schip van de Domkerk stort bijna geheel in.

Utrechters zijn zeer geschokt. Niet alleen het schip van de Domkerk is ingestort, maar ook de toren van de Pieterskerk, een deel van het dak van het Duitse huis en nog veel meer. De tekenaar Herman Saftleven krijgt van de stadsbestuurders de opdracht tekeningen te maken van de ravage. Deze prachtige en uiterst gedetailleerde tekeningen maken deel uit van de collectie van Het Utrechts Archief en zijn allemaal vrij downloadbaar.

 

Domkerk

De Domkerk in puin

De ruïne van het schip van de Domkerk uit het zuidoosten: de afgebroken pijler van de middenbeuk, de luchtboogstoel en de Leeuwenberchkapel. 

Bekijk de collectie van Saftleven

 

17e eeuwse Hollandse meester: Herman Saftleven 

Herman Saftleven stamde uit een familie van kunstenaars. Samen met zijn vrouw woonde hij in het huis Achter St. Pieter 7. In Utrecht maakte Saftleven veel topografische tekeningen die erg gewild waren. Hij tekende veel bij de stadswallen. In 1648 kocht het stadsbestuur een getekend stadsprofiel van hem aan voor 150 gulden. Na de orkaan van 1 augustus 1674 documenteerde Saftleven de gevolgen van de storm in en rondom de stad. De tekeningen van de Domkerk en de Pieterskerk die hij dan maakt, zouden erg bekend worden. 

 

fullarticle image
Detail van de tekening van Saftleven: de ruïne van het schip van de Domkerk

In 1677 tekent Saftleven een gezicht op de Domkerk vanuit de Pieterskerk. Het stadbestuur betaalt hem uiteindelijk 250 gulden voor de serie. Herman Saftleven overlijdt op 5 januari 1685. Hij wordt begraven in de Buurkerk. Na zijn dood blijkt Saftleven veel schulden te hebben. Zijn dochters Sara en Levian laten zijn huis en inboedel veilen.