Coronacrisis
Van de eerste besmetting op 1 maart 2020 tot en met de afschaffing van de anderhalvemetersamenleving op 25 februari 2022: Het Utrechts Archief werkt hard aan een coronacollectie. En die willen wij zo compleet mogelijk maken. In deze tijdlijn ontdek je hoe de collectie er nu uitziet en waar nog materiaal ontbreekt. Ga je mee op zoek naar de gaten in onze coronacollectie? Wie weet… misschien kan jij onze collectie aanvullen?

- Vrijetekst-sidebar:
test
Deel je persoonlijke ervaringen
Wat is jouw verhaal? Ben je bijvoorbeeld betrokken geweest bij buurtinitiatieven? Of heb je zelf een coronadagboek bijgehouden? Wij komen graag in contact met je!
Scan de QR-code en ontdek hoe jij kan helpen!

MAART 2020
EERSTE LOCKDOWN
Alleen samen krijgen we corona onder controle
In het voorjaar 2020 begint de coronapandemie. Op 1 maart wordt de allereerste besmetting vastgesteld in de Provincie Utrecht. Kort daarna worden de eerste algemene maatregelen om het virus te bestrijden aangekondigd: was je handen, schud geen handen meer en houd afstand van elkaar. Halverwege maart begint de 'intelligente lockdown' in Nederland. Het houden van anderhalve meter afstand wordt verplicht en iedereen wordt opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te werken en thuis te blijven bij klachten. De bevolking begint met het hamsteren van wc-papier. Grote evenementen zoals sportwedstrijden en festivals worden gecanceld. Horeca, musea, scholen en kinderopvang sluiten de deuren.
Uitgelicht: Blijf zoveel mogelijk thuis
Voorgevel van een huis met op het raam een poster de tekst 'Basisschool Bakkertje', vermoedelijk opgehangen vanwege de sluiting van scholen. . Notermans, 4 april 2020. Coronacollectie HUA.

De oproep ‘Werk zoveel mogelijk thuis’ is een maatregel die in de eerste weken al door de overheid wordt gebruikt. Thuiswerken wordt de norm. Ook kinderen en studenten moeten thuisonderwijs volgen. Lessen worden voor langere periodes digitaal gegeven. Op basisscholen krijgen ouders ook een berg huiswerk mee.
> In onze collectie is nauwelijks iets aanwezig van persoonlijke ervaringen met thuiswerken en het thuisonderwijs. Hoe heb jij die dagen ingevuld? En hoe zag je werkplek er thuis uit? Deel je foto's of video's en help ons de coronacollectie aan te vullen. Scan de QR-code en ontdek hoe!
Uitgelicht: Zorghelden en #applausvoordezorg
Straatnaambord 'Zorgheldenplein' voor de ingang van het Diakonessenhuis. D.C. Goosen, 1 september 2020. Coronacollectie HUA.

Tijdens corona komt de gehele zorgketen onder druk te staan, onder meer door uitval van het personeel. Ziekenhuizen openen een speciale corona-afdeling, de IC-bedden raken snel gevuld met coronapatiënten en er ontstaan lange wachttijden voor de reguliere zorg. Tegelijkertijd neemt de druk op de thuiszorg, verpleeghuizen en huisartsen toe. Coronapatiënten worden ontslagen uit de ziekenhuizen maar hebben nog wel zorg nodig.
In onze coronacollectie zijn foto’s aanwezig van lokale steunbetuigingen aan zorgverleners, zoals een foto van het straatnaambord met de tekst: ‘Zorgheldenplein: plein ter ere van helden van de zorg tijdens de Coronacrisis in 2020’. Met het bord wil Arie Koot de verpleegkundigen uit de regio bedanken. Niet alleen voor de ingang van het Diakonessenhuis in Utrecht is het plein omgetoverd tot zorgheldenplein, meerdere ziekenhuizen in Utrecht en Nieuwegein ontvingen een straatnaambord.
> Tijdens de actie #applausvoordezorg worden mensen opgeroepen om op 17 maart 2020 om 20:00 uur voor het zorgpersoneel te applaudisseren. Wij hebben nog geen materiaal van deze actie in onze coronacollectie. Heb jij meegedaan aan de actie en het gefilmd? Of heb jij materiaal van andere steunbetuigingen aan de zorg? Stuur het dan in!
Een greep uit de collectie...

Leeg schap papierwaren in de Jumbo. D.C. Goosen, 16 maart 2020. Coronacollectie HUA.

Stoepkrijttekening met de tekst 'Alles komt goed' bij Zorgcentrum Careyn Tamarinde. G. Baert, 29 maart 2020. Coronacollectie HUA.

Spanddoek met de tekst 'Never give up. Bedankt' van de islamitische gemeenschap voor het zorgpersoneel van het St. Antoniusziekenhuis. F. Chanaat-Ghoula, 7 april 2020. Coronacollectie HUA.

Etalage van Café Kalff met tekeningen om Utrechters een hart onder de riem te steken. P. Notermans, 4 april 2020. Coronacollectie HUA.

Gesloten basisschool De Puntenburg met voor de ramen de tekst 'Lieve kinderen, we missen jullie'. P. Notermans, 7 april 2020. Coronacollectie HUA.

Eigenaar van Bar Bellota kijkt naar de persconferentie waarin aangekondigd wordt dat de horeca morgen moet sluiten. A. de Jonge, 13 oktober 2020. Coronacollectie HUA.

Gesloten horecapanden op de Neude. E. Nijenhuis, 8 april 2020. Coronacollectie HUA.

Afhaalloket van boekhandel Bijleveld. P. Notermans, 26 februari 2021. Coronacollectie HUA.

Grachtenkapper. A. de Jonge, 2 oktober 2020. Coronacollectie HUA.
JUNI 2020
VERSOEPELINGEN
In het voorjaar worden langzamerhand meer versoepelingen doorgevoerd. Na twee en een halve maand gesloten te zijn, mag de horeca in juni de deuren weer openen. Vanaf 1 juni mag iedereen met klachten zich laten testen en op 1 juli eindigt de lockdown. De algemene maatregelen en de mondkapjes in het OV blijven. Er volgt een relatief rustige zomer.
Uitgelicht: Horeca en de culturele sector
Wij zijn hard op zoek naar materiaal over ervaringen in de horeca en de culturele sector. Heb jij filmpjes, foto's, flyers of ander materiaal? Deel het met ons!
Scan de QR-code en ontdek hoe!

Tijdens de lockdowns moeten horecazaken de deuren geregeld voor langere periodes sluiten. Er wordt gezocht naar andere oplossingen. Zo blijven cafés en restaurants open voor afhaalmaaltijden. Boerderij De Middenhof in Nieuwegein maakt in samenwerking met lokale horecagelegenheden een wandel- en fietsroute. Fietsers en wandelaars kunnen bij de horeca gerechten afhalen. Desondanks moeten sommige ondernemers hun zaak te koop zetten.
Ook cultuurinstellingen zoals theaters, concertgebouwen en musea moeten meerdere keren dicht. Concerten en theatervoorstellingen worden gecanceld, maar sommige voorstellingen kunnen digitaal alsnog doorgaan. Zo organiseert TivoliVredenburg de actie Walk the Line; een corona-proof programma waarbij groepen van vijftig bezoekers een tour door het gebouw krijgen en in de zalen een paar concerten meepikken.
OKTOBER 2020
TWEEDE LOCKDOWN
Van harde lockdown tot avondklok
In het najaar 2020 is er wereldwijd sprake van een tweede coronagolf. Ook in Nederland neemt het aantal besmettingen snel toe. Halverwege oktober gaat het land weer gedeeltelijk op slot. Deze keer zijn strenge maatregelen nodig. Thuis mag men maximaal drie gasten ontvangen. Amateursport voor volwassenen wordt stilgelegd. In de maanden die volgen wordt de lockdown in stappen verlengd en verzwaard.
In december, vlak voor de feestdagen, gaat de ‘harde lockdown’ van kracht. Horeca, niet-essentiële winkels, sportscholen en scholen sluiten. Maximale groepsgrootte binnen bedraagt twee bezoekers, buiten is dit twee personen of één huishouden. Januari 2021 staat in het teken van de eerste vaccinaties. Ook wordt de avondklok ingevoerd, de maatregel zorgt voor weerstand bij veel mensen.
Uitgelicht: Weerstand en protest
Restaurant Waku Waku, heropend als afhaalwinkel nadat het door de gemeente is gesloten. D.C. Goosen, 4 november 2021. Coronacollectie HUA.

Sinds de uitbraak van COVID-19 in 2020 vinden er in Nederland protestacties plaats waarbij demonstranten zich uitspreken tegen de coronamaatregelen. In Utrecht wordt er bijvoorbeeld gedemonstreerd voor restaurant Waku Waku (27 september 2021 - 28 september 2021) en is er een protestmars van Samen voor Nederland (3 december 2021). Voor Waku Waku wordt twee dagen lang gedemonstreerd tegen het corona-toegangsbewijs. Het restaurant weigert om de QR-code van bezoekers te controleren en wordt daarom op last van de burgemeester gesloten.
> Was jij aanwezig bij deze Utrechtse gebeurtenissen? Stuur je verhaal in of deel je foto's en video's en help ons de coronacollectie compleet te maken.
Uitgelicht: Sportclubs sluiten de deuren
Kinderen krijgen buiten taekwondo-les, gegeven door Taekwon-Do In Nae Do Kwan. D.C. Goosen, 9 mei 2020. Coronacollectie HUA.

Tijdens corona beperken maatregelen de mogelijkheden om te sporten in groepsverband. Zo wordt in het najaar van 2020 alle sport stilgelegd. Sportscholen, kantines en andere binnensportlocaties gaan dicht. Met de avondklok wordt s ’avonds buiten trainen onmogelijk, waardoor competities stil komen te liggen. In onze collectie vind je beeldmateriaal van mensen en sportclubs die zoeken naar creatieve oplossingen om toch te sporten, zoals het organiseren van een judoles buiten op het plein.
FEBRUARI 2021
VERSOEPELINGEN
Vanaf februari vindt er voorzichtig verruiming plaats. Het onderwijs gaat deels weer open. In april volgt de eerste grote versoepelingsronde. Hierdoor mogen de terrassen weer open tot 18.00 uur en de avondklok vervalt. Op 26 juni gaat de samenleving volledig open. Beperkingen op thuisbezoek en groepsvorming vervallen. Evenementen mogen doorgaan en nachtclubs openen de deuren.
Uitgelicht: Tweede Kamerverkiezingen
Mensen stemmen vanuit hun auto tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. A. de Jonge, 17 maart 2021. Coronacollectie HUA.

Op 17 maart 2021, midden in de coronacrisis, vinden er verkiezingen plaats. Er zijn extra maatregelen getroffen om (kwetsbare) kiezers veilig te laten stemmen, zoals vervroegd en per post stemmen.
> In onze coronacollectie zijn foto's van verkiezingsborden aanwezig, maar materiaal van het stemmen tijdens corona ontbreekt. Hoe zag het stembureau bij jou in de buurt eruit?
Uitgelicht: #dansenmetjanssen
Van #dansenmetjanssen hebben wij geen materiaal. Help jij ons met het opvullen van dit gat in onze coronacollectie?
Scan de QR-code en ontdek hoe!

In de Jaarbeurs worden tijdens speciale priknachten ruim 2400 mensen op een feestelijke manier met het Janssen-vaccin geprikt. De hal is aangekleed met discolampen en er draait een dj.
> Was jij bij #dansenmetjanssen? Of heb jij vastgelegd hoe het was om weer voor het eerst uit te gaan? Deel je filmpjes en foto’s en help ons de coronacollectie aan te vullen.
Een greep uit de collectie...

Coronatester leert hoe je een coronatest afneemt. A. de Jonge, 22 oktober 2020. Coronacollectie HUA.

Klanten van banketbakkerij Wammes houden in de rij 1,5 meter afstand. D.C. Goosen, 11 april 2020. Coronacollectie HUA.

Eenrichtingsverkeer in de binnenstad. J. Reckers, 16 mei 2020. Coronacollectie HUA.

Plastic tussenschotjes creëren afstand tussen de klanten van de Scheveningse Zeevishandel op het Vredenburg. D.C. Goosen, 27 mei 2020. Coronacollectie HUA.

Uitgebreid terras van restaurant Ubica. D.C. Goosen, 2 juni 2020. Coronacollectie HUA.

Na versoepeling van de maatregelen mogen kinderen tot 18 jaar weer sporten op de buitenvelden van voetbalvereniging Sporting '70. P. Notermans, 6 mei 2020. Coronacollectie HUA.

Om te onderzoeken hoe kroegen op een veilige manier open kunnen laten vijf Utrechtse cafés gasten toe, op vertoon van een negatief coronatestbewijs. A. de Jonge, 14 april 2021. Coronacollectie HUA.

Zorgpersoneel van het UMC staat in de rij om te worden gevaccineerd. A. de Jonge, 6 januari 2021. Coronacollectie HUA.

Protestmars tegen coronamaatregelen. J. Reckers, 4 december 2021. Coronacollectie HUA.

Demonstranten protesteren tegen de strenge maatregelen voor de evenementensector tijdens de protestactie 'Unmute Us'. A. de Jonge, 11 september 2021. Coronacollectie HUA.
SEPTEMBER 2021
DERDE LOCKDOWN
Einde van de anderhalvemetersamenleving en avondlockdown
De anderhalvemetermaatregel vervalt in september en de coronapas met QR-code wordt ingevoerd. De mondkapjesplicht vervalt op scholen, maar blijft gelden in het OV. Een maand later lopen de besmettingen wederom op en rollen we een nieuwe coronagolf in. Coronamaatregelen zoals de mondkapjesplicht keren terug in november. Dit blijkt niet voldoende. Eind november gaat de ‘avondlockdown’ in en luidt het advies weer ‘zoveel mogelijk thuiswerken’. Vrijwel alle publieke gelegenheden moeten na 17.00 uur dicht. In december gaan de basisscholen eerder dicht en de maximale groepsgrootte keert terug als maatregel om de Omikron variant tegen te gaan.
Uitgelicht:
Feest op afstand
Heb jij tijdens corona iets gevierd of afstand? Stuur dan je filmpjes en foto’s in.
Scan de QR-code en ontdek hoe!

Feest vieren tijdens Corona en een lockdown, helaas gaat dat anders dan we hadden gehoopt. Er is creativiteit nodig om op afstand en coronaproof vieringen te organiseren. Met Kerst en Oud en nieuw mogen we een maximaal aantal gasten thuis ontvangen. Via een webcamverbinding kan iedereen met het Chanoekafeest (het achtdaagse lichtjesfeest) meedoen. Het einde van de ramadan wordt op een aangepaste manier toch gevierd met Eid al-Fitr (het Suikerfeest). Jarigen organiseren 'drive-throughs' en docenten gaan langs de deuren van leerlingen voor een kleine diploma-uitreiking.
> Wat heb jij tijdens corona gevierd? En hoe heb je dat georganiseerd? Deel je foto's en video's met ons en laat het ons weten.
JANUARI 2022
VERSOEPELINGEN
Na de feestdagen komen versoepelingen. Restaurants, concertzalen, dierentuinen en theaters mogen weer open. Maar met coronatoegangsbewijs, anderhalve meter afstand en mondkampje. In drie stappen worden de coronamaatregelen afgebouwd. Op 25 februari 2022 vervalt de anderhalvemetermaatregel 'definitief'. Coronaregels worden adviezen en nog dezelfde maand verdwijnt ook de verplichting om een mondkapje te dragen in en rond het OV.
Samen...
Maken wij de coronacollectie
In tijden van corona is er veerkracht. We zoeken naar creatieve oplossingen om elkaar te steunen en om met elkaar in verbinding te blijven staan. Er ontstaan mooie lokale initiatieven, zoals het maken van opbeurende kaarten en tekeningen voor bewoners van verpleeghuizen, of een 'berenjacht' voor kinderen in de buurt. We doen boodschappen voor anderen in de buurt. Er verschijnen stoepkrijtberichten op de straten om moed in te spreken en vol te houden.
Deel je persoonlijke ervaringen
Wat is jouw verhaal? Ben je bijvoorbeeld betrokken geweest bij buurtinitiatieven? Of heb je zelf een coronadagboek bijgehouden? Wij komen graag in contact met je!
Scan de QR-code en ontdek hoe jij kan helpen!
