Op vrijdag 1 mei 2020 wordt een grote serie Utrechtse oorlogsbronnen gepubliceerd op het landelijke Netwerk Oorlogsbronnen. Daarnaast gaat Het Utrechts Archief álle archiefstukken over de Tweede Wereldoorlog de komende jaren digitaliseren en op een innovatieve manier toegankelijk maken, wat een schat aan onderzoeksgegevens zal opleveren.

Vanaf 1 mei komen er ruim 75.000 beschrijvingen van archiefstukken, 800 afbeeldingen en ruim 500 boektitels uit deze periode beschikbaar via het Netwerk Oorlogsbronnen. Via dit platform worden de archieven en collecties van Het Utrechts Archief in samenhang met die van andere erfgoedinstellingen gepresenteerd aan een breed publiek, van amateuronderzoekers tot journalisten en wetenschappers, waardoor ze beter toegankelijk worden voor onderzoek. In de toekomst worden er ook nog Utrechtse films en kranten aan het Netwerk Oorlogbronnen toegevoegd. 

Digitalisering
Daarnaast gaat Het Utrechts Archief, dankzij een genereuze bijdrage van het Mondriaanfonds, de komende jaren alle Utrechtse oorlogsbronnen uit de collectie digitaliseren, nader toegankelijk maken én verbinden aan het Netwerk Oorlogsbronnen. Hierdoor komt een schat aan onderzoeksgegevens beschikbaar, die op een innovatieve manier door middel van AI gepresenteerd zal worden, onder andere door ze op een digitale kaart te tonen en door persoonsgegevens uit verschillende datasets met elkaar te combineren.

Onderzoekers zijn opgetogen over de enorme hoeveelheid informatie die hiermee online toegankelijk wordt: 'Geweldig dat er zoveel onderzoeksmateriaal uit de bezettingstijd en de periode direct daarna gedigitaliseerd wordt. Dat kan een belangrijke impuls worden voor nieuw onderzoek naar 'Utrecht in de oorlog' en dus voor meer kennis. Liefhebbers van historisch onderzoek maken opwindende tijden mee…', zo laat kenner van de Tweede Wereldoorlog Ad van Liempt weten.

Over de collectie
Utrecht speelde een belangrijke rol in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf het Maliebaanstation, op steenworp afstand van het hoofdkwartier van de NSB, vertrokken de Jodentransporten, terwijl er ook belangrijke verzetsactiviteiten in de stad plaatsvonden. Deze bewogen geschiedenis vindt zijn weerslag in 43 meter archieven in Het Utrechts Archief. Soms gaat het om slechts enkele stukken, zoals de registers van Utrechtse strafinrichtingen en soms om complete archieven, zoals die van het Militair gezag (met onder meer zuiveringsdossiers) en de collectie Utrechts Verzet, met unieke stukken zoals een lijst met Joodse kinderen die in heel Nederland werden ondergebracht.

In totaal zullen er vanaf 2021 bijna 200.000 scans over de Tweede Wereldoorlog aan de online collectie van Het Utrechts Archief worden toegevoegd.

Meer lezen over de collectie WOII? Bekijk de: WOGIDS toegang op stukken betreffende de Tweede Wereldoorlog

 

 Afbeelding van een nachtelijke kart van Utrecht

Voorbeeld innovatieve presentatietechniek: bronnen over plaatsen, personen en gebeurtenissen, geprojecteerd op de kaart van Utrecht.