Spoorwegen
Zoekt u informatie over spoorwegen of treinen? Het Utrechts Archief bewaart de meeste archieven van de Nederlandse Spoorwegen en haar voorgangers.
Archieven raadplegen
Er zijn verschillende manieren om de archieven die Het Utrechts Archief bewaart in te zien. U kunt een deel van de collectie inzien via de website, een ander deel kunt u inzien in onze studiezaal en (online) aanvragen.
- Scans op de website: u kunt scans inzien en downloaden
- Digitaliseren op verzoek
- Archieven online aanvragen
Het kan zijn dat u bepaalde bronnen niet direct kunt inzien, omdat:
- een archief niet in ons eigen depot ligt (uitgeplaatst archief);
- (een deel van) een archief beperkt openbaar is;
- bepaalde bronnen auteursrechtelijk beschermd zijn.
Collectie spoorwegen
Het Utrechts Archief beheert ruim 70 archieven van vrijwel alle spoorwegmaatschappijen vanaf het begin van de 19e eeuw. Voor meer informatie over onderzoek in deze collectie kunt u de onderzoeksgids Bronnen op het spoor raadplegen in de studiezaal. U kunt online zoeken in de beschrijvingen van deze archieven. De meeste archiefstukken kunt u in onze studiezaal aanvragen en raadplegen. In de spoorwegencollectie vindt u de volgende gegevens:
Personen
Bent u benieuwd wie er wanneer werkten bij de spoorwegen? U kunt online de personeelsregisters van de voorgangers NS bekijken uit de periode 1836-1920. Hierin worden ook vaak namen van partners vermeld. Zoek hier in de online registers.
In verband met privacywetgeving kunt u de gegevens van na 1920 (mits openbaar) alleen opvragen via een van onze correspondenten via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Archieven
In Nederland waren vanaf de 19e eeuw een aantal grote spoorwegmaatschappijen actief. Hun archieven zijn onder te verdelen in verschillende soorten en periodes. Bekijk meer info over de ordening van de archiefcollectie.
- Bekijk alle archieftoegangen van spoorwegmaatschappijen (gesorteerd op datering)
- Bekijk de lijst van archieven van de Nederlandse Spoorwegen (PDF, gesorteerd op toegangscode)
Tekeningen
In de collectie vindt u tekeningen van alles wat over de spoorrails reed, bijvoorbeeld locomotieven, treinstellen en goederenwagens. Er zijn vrij veel tekeningen bewaard gebleven:
Beeldmateriaal
In de beeldcollectie vindt u vooral foto’s van stations, bruggen en oorlogsschade. U kunt in deze collectie zoeken op trefwoord en vervolgens filteren. Vanwege auteursrecht is een deel van de collectie alleen te raadplegen in de studiezaal.
Bibliotheek
In de bibliotheek-collectie vindt u allerlei publicaties over de spoorwegen. U kunt de collectie online doorzoeken, bibliotheekwerken kunt u aanvragen in inzien in de studiezaal.
Collectie De Pater
Een bijzonder uitgebreide collectie over de spoorwegen is de verzameling van prof. Dr. Ir. A.D. de Pater (1920-2001). Hij was hoogleraar te Delft en verzamelaar van documentatie over spoor- en tramwegen. In collectie vindt u documentatie, boeken en foto's en prentbriefkaarten van spoorwegen. De collectie is verdeeld onder archieven, bibliotheek en de collectie beeldmateriaal.