Utrechtse fotograaf

'Tienduizenden Utrechters kennen hem' kopte het Utrechts Nieuwsblad in 1962 over F.F van der Werf. Dat kwam vooral door de veelzijdigheid van zijn werk en doordat zijn foto's vaak in kranten gepubliceerd werden. Van der Werf was een begrip in Utrecht. Met zijn innemende karakter, zijn verzorgde verschijning en zijn vermogen met mensen om te gaan was hij een echte gentleman-fotograaf. Een van zijn bekendste foto's is die van een mysterieuze man op de Neude:

 

F.F. van der Werf maakte deze foto in 1930. In 2015 vroegen we Ahmet Polat, destijds Fotograaf des Vaderlands, naar de kunstzinnige waarde ervan. Ahmet: “De foto zegt vooral veel over de zoektocht naar het kunstzinnige in de fotografie rond de jaren ’30. Fotografie werd in die tijd niet erkend als kunstvorm maar fotografen waren wel degelijk bezig het tegendeel te bewijzen. Van der Werf creëerde met behulp van tegenlicht een silhouet van de man met de hoed, die onherkenbaar bleef, en waardoor het beeld op zichzelf stond.”

>> Bekijk de volledige collectie foto's van F.F. van der Werf.

De stijl van Van der Werf

“Van der Werf was met deze foto waarschijnlijk op zoek naar een artistieke vorm in zijn werk”, concludeert Ahmet. “In veel van zijn kunstzinnige foto’s speelt hij met tegenlicht en silhouetten. Dan gaat het hem niet om het verhaal of de persoon, maar om het gevoel en de sfeer van een beeld. Ik denk dat hij met deze foto’s ook verwees naar collega’s zoals Henri-Cartier Bresson, die in 1932 een zelfde iconisch beeld maakte.” Van der Werf staat bekend om het gebruik van tegenlicht in zijn werk. De mooiste beelden gaf hij uit op prentbriefkaarten, die hij signeerde. Lees hier meer over het leven van F.F. van der Werf.  

Wie is de man op de foto? 

Het ging Van der Werf met deze foto misschien niet om de man met de hoed zelf en wel om het beeld. Maar er valt wél te speculeren over wie deze man was. Het Utrechtsch Nieuwsblad maakte namelijk een reportage over de boekenmarkt op de Neude. “Er heerscht een ordelijke wanorde, want alle moogelijke en onmogelijke boekwerken liggen op en door elkaar,” vertelt de krant. De redacteur schrijft over een mysterieuze man met een garibaldi-hoed, die zeker een uur bezig is in een spannend boek. De boekverkoper is niet over hem te spreken. “Die vrijer staat hier iederen dag, weer of geen weer, uren lang te lezen, maar ik heb nog nooit één stuiver aan hem verdiend.” De mysterieuze man die Van der Werf op foto vastlegde? Volgens Dick Goosen, beeldspecialist Het Utrechts Archief is dat goed mogelijk. De Neude, waar deze boekenmarkt plaatsvond, was rond 1930 een open plein. "De Utrechtse pleinen waren niet echt intiem, maar groots opgezet. De noordzijde van de Neude is niet bebouwd en wordt begrensd door de Potterstraat waar meer en meer autoverkeer langs kwam. Het plein werd in de jaren ’30 daarom ook vaak als parkeerterrein gebruikt.”