Tot het archief van de Rijkswaterstaat in Utrecht over 1811-1972, bewaard in Het Utrechts Archief, behoren oorspronkelijk tevens enkele series kaarten en foto's. In de in 1991 verschenen Inventaris van de archieven van de Rijkswaterstaat in Utrecht 1811-1972 (1983) door de Centrale Archief Selectiedienst te Winschoten, zijn de voornoemde series niet opgenomen. Één van voornoemde series bestond uit foto's, voornamelijk betrekking hebbende op de de aanleg en het onderhoud van het Merwedekanaal. In 2004 is besloten deze foto's in onderhavige inventaris te beschrijven.

Het merendeel (ca. 500) van de oorspronkelijk ca. 800 foto's is opgemaakt in de periode 1884-1905, in het kader van de aanleg en het onderhoud van het Merwedekanaal ter verbinding van Amsterdam met de rivier de Merwede bij Gorinchem. De foto's hebben betrekking op het gedeelte onder de ressorten van de directies Utrecht en Amsterdam (het kanaalgedeelte van Vianen tot Amsterdam) en zijn onder te verdelen in een drietal series. Één serie heeft betrekking op de aanleg van het kanaal tussen 1884 en 1892. Deze serie is verreweg het omvangrijkst en is vervaardigd door P. Oosterhuis te Amsterdam. Een andere serie betreft het onderhoud aan het kanaal in de periode 1904-ca. 1920, waarin onder meer een serie foto's over de bouw van een tweede schutsluis bewesten Utrecht is opgenomen, vervaardigd door Arnaud Pistoor & zn te 's-Hertogenbosch. Ten slotte zijn nog enkele foto's opgenomen die betrekking hebben op vergelijkbare bouwobjecten elders, merendeels gedateerd vóór de aanleg van het kanaal. Mogelijk hebben laatstgenoemde foto's als voorbeeld voor die van het Merwedekanaal gediend. Alle foto's zijn opgeplakt op karton, waarop in de meeste gevallen opgedrukte toelichtingen en een dagtekening zijn aangebracht.

In de inventaris zijn de foto's betreffende het Merwedekanaal als een afzonderlijke serie beschreven in de hoofdrubriek Aanleg en onderhoud van het Merwedekanaal (rubriek 1). Deze rubriek is onderverdeeld in de subrubrieken Aanleg (rubriek 1.1), Onderhoud (rubriek 1.2) en Documentatie (rubriek 1.3). De indeling van rubriek 1.1 en 1.2 is gebaseerd op de loop van het Merwedekanaal van zuid (Vianen) naar noord (Amsterdam). Binnen deze onderverdeling zijn de foto's vervolgens chronologisch beschreven. In rubriek 1.3 bevinden zich de foto's van vergelijkbare bouwobjecten elders. Deze zijn alfabetisch geordend op de plaats waar het betreffende object gesitueerd is.
Bij voorgaande foto's van de aanleg en het onderhoud van het Merwedekanaal werden tevens een losbladig album en enkele losse foto's aangetroffen. Deze ca. 300 foto's hadden met name betrekking op situaties op diverse rijkswegen in de regio Utrecht en zijn afzonderlijk beschreven in de tweede hoofdrubriek.

Gelet op het feit dat sommige foto's in veelvoud aanwezig waren, is besloten om maximaal drie exemplaren op te nemen. Vervaardigers zijn, voor zover bekend, vermeld. Na verwijdering van dubbele exemplaren bestaat de serie uit ca. 650 foto's (omvang 2,0 m).

Utrecht, 2004
Theo van de Sande