Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
Op 29 november 1880 wordt de Haarlem-Zandvoort Spoorweg-Maatschappij (HZSM) officieel opgericht te Amsterdam. Tevoren was op 20 november 1880 bij Koninklijk Besluit nr. 20 deze oprichting goedgekeurd. Het doel van de maatschappij is het aanleggen en exploiteren van een spoorweg die aansluit op de lijnen van de HSM. Deze lijn loopt van Zandvoort naar Haarlem. De concessie is hiervoor verleend aan E.J.J. Kuinders, C. Smit en Vermeer & Co. De HZSM is gevestigd in Amsterdam. Op 3 juni 1881 wordt de spoorlijn voor het publiek geopend. De exploitatie wordt op 1 juni 1889 door de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij (HSM) overgenomen. Deze neemt op 1 januari 1925 het eigendom over van de HZSM.